Data Center (Veri Merkezi)

Bilişim biliminde enformasyon sözcüğü kayıt, depolama, sorgulama, düzenleme ve özetleme işlemlerinden geçirilerek biçimlendirilmiş ve anlamlandırılmış veriler anlamında kullanılmaktadır. Veriler ölçüm, sayım, deney, gözlem ya da araştırma yolu ile elde edilmektedir. Bir verinin tek başına bir anlamı ve işlevi bulunmamaktadır. Veriler toplandıktan sonra gruplanarak, sıralanarak ve özetlenerek, elle ya da bilgisayarla işlenip enformasyona dönüştürüldüklerinde anlam kazanmaktadır. Bu şekilde veri merkezleri oluşur.

Veri Merkezi (Data Center) bilgisayar sistemleriyle verileri barındıran bir alandır. Sunucu odası veya sistem odası olarak da adlandırılan bu alanlar, işletmelere ait sunucu ve verileri bulundurur. Veri merkezleri genel olarak iki kategoriye ayrılır:

Özel Veri Merkezi

Kurmuş olan şirketin kendi hizmetinde kullanılır. Sadece o şirkete hizmet eder, verileri barındırır.

İnternet Veri Merkezi

Üçüncü şahıslara hizmet verir. Internet veri merkezi tarafından sağlanan ana hizmetler; yer paylaşımı (co-location) ve barındırma (hosting) olarak adlandırılmaktadır.

Veri merkezlerinde işlenen ve saklanan verinin önem derecesine göre elektrik, mekanik, güvenlik sistemleri değişmektedir. Bu değişiklikleri baz alarak ANSI (American National Standards Institute) tarafından akredite edilmiş bir kuruluş olan Telecommunucations Industry Association’ın yayınladığı "TIA-942 Telecommunications Infrastructure Standard for Data Centers” yani "TIA-942 Data Center’lar için Telekomünikasyon Altyapı Standardı” belirlenmiştir.

Veri Merkezlerinde Sınıflandırma

"TIA-942 Data Center’lar için Telekomünikasyon Altyapı Standardında” veri merkezleri için dört farklı sınıflandırma yapılmıştır:

• Tier 1: Küçük işletmelere hizmet veren veri merkezleridir. Bilgisayar sistemleri, elektrik, mekanik tesisat yedeksizdir.
• Tier 2: Enerji ve soğutma sistemlerinde kısmen yedeklik içerir. Jeneratör kullanarak 24 saatlik bir enerji kesintisine dayanabilmektedir.
• Tier 3: Yedek elektrik şebekesi içerir. Yedek enerji ve soğutma sistemleri içerir. Yedek hizmet sağlayıcıları içerir. 72 saatlik bir kesintiye karşı dayanabilir.
• Tier 4: Bütün Tier 3 kriterleri sağlanır. Ek olarak 96 saatlik kesintiye dayanabilir. 7/24 çalışan bir personel ekibi mevcuttur. Yer seçiminde çok sıkı davranılır, yüksek güvenlik önlemleri alınmıştır.

Bu dört seviye için belirlenen standartları kısaca özetlemek gerekirse:

Makine Mühendisliği Altyapı Tasarımı: Örneğin ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme, nemlendirme, nem giderme, istenen basınçta tutma vb. görevler mekanik sistemler vasıtasıyla gerçekleştirilir.

Elektrik Mühendisliği Altyapı Tasarımı: Şebeke elektrik hizmeti alımının planlanması, iç tesisat planları, kesintisiz güç kaynakları, jeneratör gibi başlıklar yer alır.

Teknoloji Altyapı Tasarımı: Veri merkezindeki bütün telekomünikasyon kablo sistemlerini içerir. Geniş alan, yerel alan ve depolama alan ağları diğer bina alarm ve uyarı sistemleri (yangın, güvenlik, güç, HVAC, EMS) ile bağlı olmalıdır.

Çevresel Kontrol: İklimlendirme sistemleri veri merkezinde sıcaklık ve nemi kontrol etmek için kullanılırlar. ASHRAE (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) veri işleme ortamlarında 16-24℃ arası bir sıcaklık ve çiğ noktası 15℃ olan %40-55 arası nem oranını tavsiye etmektedir.

Elektrik Enerjisi: Yedek güç bir veya daha fazla kesintisiz güç kaynağı, batarya depoları ve dizel jeneratörlerden oluşur.

Yangın Koruma: Duman dedektörleri yangın durumunda en kısa sürede haberdar olabilmek için kullanılır.

Güvenlik: Fiziksel güvenlik büyük önem arz etmektedir. Veri merkezinde seçilmiş personel harici girişler bazı bölümlerde kısıtlanmaktadır. Güvenli Giriş/Çıkış Kontrol Sistemleri kullanılır.

Enerji Verimliliği: Enerji verimliliğini ölçümünde en genel kıstas güç kullanım verimliliği (PUE)’dir. Bu basit oran aslında veri merkezine giren toplam gücün, IT ekipmanları tarafından tüketilen güce bölümüdür.

Türk Standartları Enstitüsü – Veri merkezi altyapısı standartları taslağına buradan ulaşabilirsiniz.

Veri merkezi bilgi güvenliği standartlarına buradan ulaşabilirsiniz.